دکتر عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در چهارمین جلسه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در سال ۹۷، ضمن تاکید بر اهمیت تشکیل کمیته اعتلای معماری، اعلام کرد: هم اکنون زمان تصمیم گیری برای کمیته اعتلای معماری فرارسیده است.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: می‌دانم که تاکنون تلاش‌های متفرقه‌ای صورت گرفته است اما تاکنون این تلاش‌ها بیشتر شامل جنبه‌های تجملی و فانتزی بودند و به همین دلیل نیز کسی به آنها توجهی نمی‌کرد. در حالیکه موضوع معماری موضوع بسیار با اهمیتی است که در آینده شهرهای کشور تاثیرات عمیقی را بر جای گذاشته و می‌گذارد.

عضو کابینه دولت دوازدهم افزود: هم‌اکنون با جنگل‌های ساختمانی در شهرهای گوناگون ایران مواجه هستیم و در این شرایط همگان قبول دارند که باید کاری انجام داد و در همین راستا نیز کمیته اعتلای معماری شکل می‌گیرد.

آخوندی خاطرنشان کرد: پیش‌تر، هنگامیکه راجع به موضوعات معماری سخن گفته می‌شد این تصور وجود داشت که صحبت راجع به معماری از روی سیری و آگاه نبودن از مشکلات توده مردم است. در حالیکه هم اکنون کسانیکه شهرها را به این وضعیت رسانده اند نیز راجع به معماری و اهمیت آن صحبت می‌کنند زیرا به خوبی درک می‌کنند که چه اتفاقی در شهر افتاده و چه بلایی سر شهرهای ایران آمده است.

این مقام مسئول و سیاستگذار کلان حوزه شهرسازی کشور ضمن اظهار امیدواری نسبت به اینکه تشکیل کمیته اعتلای معماری تبدیل به یک جریان شود، در بیان دلایل نامگذاری کمیته اعتلای معماری به این نام، عنوان کرد: کلمه اعتلای معماری صراحت قانون است و همچنین در این کمیته قصد ما بستن دست معماران و محدود کردن آنها نیست. بلکه در نظر داریم این کمیته، جایی باشد که تنها بستر را برای موضوع معماری، فراهم کند و معماران خود بتوانند در این بستر، گام های موثری برای اعتلای معماری کشور بردارند. بنابراین کمیته اعتلای معماری جایی نخواهد بود که بخواهد اقدامات باید و نبایدی مطلق را بگوید بلکه حدود کار را مشخص می‌کند.

رئیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با اشاره به اینکه هم اکنون با توجه به شرایط موجود کشور، زمان پرداختن به موضوع با اهمیت معماری است، گفت:  زمانیکه راجع به صرفه‌جویی در مصرف انرژی صحبت می‌کنیم بخش عمده‌ای از این بحث در معماری تجلی پیدا می‌کند و مجموعه شرایط نشان می‌دهند که هم‌اکنون زمان پرداختن به این موضوع با اهمیت است.

وی همچنین یادآور شد: موضوع معماری در کشور تنزل پیدا کرده است و این از زمانی آغاز شد که اساسا بحث فرهنگ و سبک زندگی در جامعه به کنار گذاشته شد و از مفاهیم مدرن، تنها به تکنیک پرداخته شد.

آخوندی ادامه داد: منظورم از تنزل موضوعات اینگونه است که به عنوان نمونه وقتی از صرفه‌جویی در مصرف انرژی صحبت می‌کنیم این بحث تنها به دوجداره کردن پنجره‌ها و عایق‌های هادی ختم می‌شود. در حالیکه بخش اعظمی از صرفه جویی در مصرف انرژی از طریق هندسه صورت می‌گیرد.

وی تصریح کرد: سهمی که هندسه می‌تواند در صرفه‌جویی مصرف انر‌ژی داشته باشد، تکنیک حتما ندارد. اما از آنجاییکه در ایران همه چیز تقلیل پیدا می‌کند به یکسری ضوابط فنی و تکنیکی، شاهد هستیم که هندسه هیچگاه در دستور کار قرار نگرفته است.

وزیر راه و شهرسازی ضمن اظهار تاسف از وضعیتی که برای شهرها به وجود آمده است و بدون توجه به اقلیم، ساخت و سازها انجام می‌شود، را دلیلی برای توجه بیشتر به موضوع معماری و اقلیم عنوان کرد و افزود: در ضوابط معماری و شهرسازی چندین بار در شورا نیز مطرح کردم و بار دیگر بر آن تاکید می‌کنم که هم‌اکنون ضوابط احداث بنا به سمتی است که زیرزمین محذوف شده است و اگر کسی زیرزمین را اجرا کند حتما از نظر اقتصادی جریمه می‌شود. بنابراین، بخشی از اقلیم که می‌تواند از طریق زیرزمین مساله اش حل شود و صرفه جویی در مصرف انرژی داشته باشد عملا بلااستفاده شده است.

رئیس شورای عالی شهرسازی و معماری گفت: هم‌اکنون در شهرهایی مثل یزد و کرمان که خانه بدون زیرزمین مرسوم نبوده است، خانه‌های بدون زیرزمین و به اصطلاح مدرن ساخته شده که تنها گرمایش و سرمایش آن از طریق مصرف انرژی است. بنابراین معتقدم، هم اکنون زمان این موضوع فرارسیده است که هم در دولت، در حاکمیت، در بین آحاد مردم مردم و همچنین در بین گروه‌های فکری و حرفه ها راجع به معماری در شهرهای ایران گفتگو کنیم.

وی یادآور شد: در جنبه‌های مختلف همه به نحوی از وضعیت موجود شهرها به سطوح آمده‌اند و علاقمندند تا یک اتفاقی رخ دهد.

آخوندی ادامه داد: اینکه عده‌ای فکر کنند تنها از طریق طراحی مبحث ۱۹ مقررات ملی و کنترل ساختمان، یا ضوابط سیما و منظر و ... مشکلات مربوط به معماری حل و فصل خواهد شد به گمانم اینگونه نیست. بلکه کل روند نحوه شکل‌گیری و نحوه سکونت است که نیازمند تجدید نظر در آن هستیم.

وی افزود: سکونت شهری، کلِ پیچیده‌ای است که اجزای متعددی دارد و مبحث ۱۹ مقررات ملی و کنترل ساختمان، ضوابط سیما و منظر، و... جزیی از آن کل هستند که باید در ارتباط مستقیم با کل دیده شوند.

وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: بهترین جایی که می‌توان کمیته اعتلای معماری را تشکیل داد به لحاظ قانونی شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران است. در برنامه پنجم توسعه به موضوع معماری پرداخته شده است اما مبنای قانونی ندارد. بنابراین،  شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران به لحاظ جایگاه قانونی بهترین مرجع برای ساماندهی به موضوع مهم معماری است.

آخوندی گفت: شورای عالی شهرسازی و معماری جایی است که می‌تواند نتایج حاصل را به ضوابط و مقررات احداث بنا که نهایتا آنها در طرح های جامع و تفصیلی رعایت شوند و ضمانت اجرایی نیز پیدا کند.

وی افزود: خوشبختانه اکثریت اعضای شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با تشکیل کمیته اعتلای معماری موافقت کردند و به همین دلیل نیز در شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به تصویب می رسد.

وزیر راه و شهرسازی همچنین اعلام کرد: امیدوارم تیپ سازمان نظام مهندسی، جامعه مهندسان، و حرفه به موضوع معماری بپردازند و در دانشگاه نیز به این موضوع پیش از گذشته پرداخته شود و آغاز آن از جنبه آموزش باشد.

آخوندی گفت: معتقدم تشکیل کمیته اعتلای معماری یکی از بزرگترین اقداماتی است که در این دوره از شورای‌عالی شهرسازی و معماری، بنیانگذاری خواه شد. و در عین حال اعضا توجه داشته باشند که در آینده نیز امکان اینکه این کمیته بار دیگر به شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بیاید و اصلاحاتی را نیز داشته باشد، وجود دارد.

وی تصریح کرد: باید فرصتی بدهیم که نسل جدید، امکان ظهور در عرصه معماری را در کنار پیشکسوتان و با استفاده از تجربیات آنها به دست آورد.